Fanavaozan-drafitra raketin'ny sorakanton'i Toetra Ràja

Rita Ralamboarijaona — 30/11/2025

Fanavaozan-drafitra raketin'ny sorakanton'i Toetra Ràja. Izany no lohatenin'ny velakevitra nataon'i Tsikimilamina Rakotomavo ny 27/11/2025 tao amin'ny Akademia malagasy nandritra ny fivorian'ny sokajy haikanto sy hailaza izay natrehin'ny filohan'ny Akademia Irène Rabenoro, ny filohan'ny sokajy haikanto sy hailaza Nalisoa Ravalitera, akademisiana, mpanao politika, mpanoratra, mpiasam-panjakana, mpianatry ny anjerimanontolo, olon-tsotra ary mpikamban'ny Poetawebs. Nosokafan'i Nalisoa Ravalitera ny fotoana mialoha ny nirosoana tamin'ny velakevitra.

Raha fintinina dia nanomboka nanoratra ny taona 1983 i Toetra Ràja ary fantatra amin'ny maha mpamorona sy mpikirakira ny tranonkala Poetawebs azy. Ny haikolontsaina napetrak'i Ralph Linton no nifotoran'ny fandalinana: "Ny kolontsain'ny fiarahamonina dia maneho ny fomba fiaina, fomba fiheverana sy ny fanaon'izy ireo ary ampitaina amin'ny taranaka mifandimby".

Fohy nefa mafonja ny tononkalon'i Toetra Ràja ary mampiavaka azy indrindra ny gadona mifandraika amin'ny miaramila manao matso antsoiny hoe teny fohy isan'andalana izay saro-takarina ihany raha tsy averimberina matetika. Ankoatra izany dia tafiditra ao an-tsahan'ny sorakantony koa ny tononkalo fehezanteny, ny sasin-kalo, ny tsoa-kalo ary ny tsangan-tononkalo.

Nisongadina tamin'ny velakevitra ny fanadihadiana ireo bobongolo mangeja ny fiarahamonina taratra ao amin'ny sorakanton'i Toetra Ràja toy ny fitiavan-tena, ny kolikoly, fanavakavahana, famadihan-tanindrazana, herisetra... Eo anatrehan'izany dia nasongadina ny lalantsara mitondra fanavaozana iompanan'i Toetra Ràja toy ny fifampiresahana, vavaka, fijoroan'ny olona mba hamongorana ny ratsy, indrindra fa ny fitiavan-tena manjaka tokana. Tao anatin'ny velakevitra no niantsan'i Mahefa ny "FAKO KELY", tononkalon'i Toetra Ràja maneho indrindra ny loharanon'ny bobongolo sy ny fanapariahany eo amin'ny fiarahamonina.

Notsongaina tao anatin'ny fanontaniana ny an-dRanjatohery Harilala hoe "Mpaminany ve i Toetra Ràja fa toa tanteraka avokoa ankehitriny ireo nokaloiny taona maromaro lasa izay?". Noraisiny ohatra tamin'izany ny andininy iray ao amin'ny ROAHY manao hoe:

Roahy izy ho montsana
ary hihontsankontsana
hatrany am-parahatoka,
ho mora hikarapoka

"Tao amin'ny tantaran'ny firenentsika dia tena nisy tokoa ny nikarapoka", hoy izy. Nohamafisiny fa mampiavaka ny tononkalony ny rafitra teny fohy isan'andalana. "Toy ny taralila ny fingadony" hoy i Nalisoa Ravalitera. Nangataka ny handefasana mivantana ny velakevitra tahaka izao amin'ny haino amanjerim-panjakana sy amin'ny tambazotra-tserasera hafa ny Dr Volazanaka Claude, avy any amin'ny anjerimanontolon'i Toliara. Nanamarika i Jean-Jacques Ratsietison fa "Na tsara aza ny rafitra ary na ho rarivato aza, kanefa raha tsy valahara no eo, dia tsy handeha". Nanontany i Naina Rakotojaona hoe "Angaha tsy misy tononkalon'i Toetra Ràja hafa ankoatra ny fanavaozan-drafitra?" Tao anatin'ny valiny indrindra no niantsan'i Tsikimilamina Rakotomavo ny andininy iray amin'ny tononkalo hoe Gasikara satria manana tononkalo hafa maro izy.

Tsikaritra nandritra ny velakevitra ny fahalianan'ny mpanatrika ka nampifantoka azy ireo tamin'ny lohahevitra mifandraika amin'ny zava-misy iainan'ny vanimpotoana.