Tapatapakahitra -
Zo-Maminirina
Toetra
Ràja
Miarahaba anao Zo-Maminirina manaiky mitapatapak'ahitra aminay eny fa
na dia fotoana fiatoan'ny asa aman'andraikitra aza amin'izao takariva
mena masoandro izao. Azonao atao ve ny milaza fohifohy ny lalana
nodiavinao teo amin'ny haisoratra indrindra fa ny poezia ?
Zo-Maminirina
Mankasitraka anareo koa
nampiantrano!Ialan-tsiny fa izao vao manam-potoana kely itsidihana ny
tranonkala.I Zo-Maminirina dia tary kely be fihetseham-po izay!Tany
amin'ny taona 1985 na 1987 tany ho any izy no nanomboka nanoratra
rehefa nankafy an-dry Rado, Ny Avana R, Randja Z,Jean Narivony,
Clarisse R, sy izay tsy ho àry ho voatanisa eto.Izay ranë izay no
nampianatra azy rehefa tonga teo amin'ny kilasy famaranana izy ary nisy
fifaninanana nanoratra tononkalo fahatsiarovana an'i Dox tamin'izany.
Niroso lalindalina kokoa i Zo-Maminirina taorian'izay ary niditra ho
mpiray faribolana tao amin'ny Sandratra, izay iarahana amin-dRanöe
tamin'ny taona 1989 rehefa nahazo ny mari-pahaizana bakalôrea.Dia ato
anatain'ny Faribolana izy hatramin'izao. Lava ny dia raha hotanisaina
fa sombiny ihany ireo.
Toetra Ràja
Zo-Maminirina no anarana entinao eo amin'ny diam-penina. Anarana
nindramina ve izy io sa anaranao mihitsy ?
Zo-Maminirina
Eny, anarana indrana ny
Zo-Maminirina.Randrianindrina Sandiarivony Zoelson no anarana nomen'ny
ray aman-dreniny azy, izay any anatin'ny karapanondro maha Malagasy azy.
Toetra Ràja
Henim-boninahitra ny tontolon'ny poezia malagasy satria nampiasaina ny
"nofinofinao" tamin'ny asam-pikarohana teny amin'ny Anjerimanontolo
Malagasy mba ahazoan-dRandriampeno Hery Zo ny mari-pahaizana
"Maîtrise-ès-Lettre". Inona no lesona azo tsoahina amin'io fahombiazana
io?
Zo-Maminirina
Fahombiazana ve?Tsy haiko loatra
ny mamaritra azy satria tsy dia havanana amin'ny fisoratan,-tena toa
voatango tenanay!Mety ho fahombiazna tokoa angamba?Randriampeno Hery
Zo, izay nanao ny fikarohana no heveriko ho tsara toerana kokoa amin'ny
famaliana ity fanontaniana ity.Ny antony, tsy mbola manana boky
manokana nosoratako aho nefa voaangony daholo ny ankamaroan'ireo
raki-nofy teo am-pelatanako!Nanonofy sy be nofinofy tokoa aho
angamba.Raha mendrika sy naha henim-boninahitra ny kanto sy ny poezia
malagasy izay kely vitako dia heveriko fa mba an,jara biriky kely
amin'ny fanandratana sy fiarovana ny teny malagasy sy ny Malagasy
miteny azy.Tsy fiarovana bontolo anefa fa mivoatra sy miaina ny teny,
arakaraka ny vanim-potoana lalovany sy ny iainan'ny
fiarahamonina.Harenany izany fa tsy fahasimbany akory sanatria.
Toetra Ràja
Nahitana lahatsoratra iray nosoniavinao tao tao amin'ny gazety Taratra
momba ny "tafi-tapaka". Azonao hazavaina ve ny fandraisanao anjara ao
amin'ny gazety Taratra ?
Zo-Maminirina
Marina tokoa izany.Nanoratra
lahatsoratra famakafakana kely momba ny hasin'ny lamba eo amin'ny
Malagasy aho tato amin'ny Gazety Taratra, ao anatin'ilay tsanganana hoe
"Fakafaka".Tsy dia manoratra azy io loatra aho fa i Hary Razafindrakoto
no tena tompon'ny toerana.Lahatsoratra navoakako tamin'ny gazetin'ny
Faribolana Sandratra "Ambioka" izy iny ary nangatahan'i Hary mba
hatolotra ny mpamaky ny Taratra. Ato rahateo aho no miasa,
miandraikitra ny tsanganana politika.Tsy nampaninona ahy ny namoahana
azy tato satria mba mitatra amin'ny tsy mankafy haisoratra koa ny
hevitra sy fomba fijery. Ny votoatiny, amin'ny ankapobeny dia
mampahatsiahy fa tsy fanao rapa-dango ny lamaody vahiny saingy tsy azo
atao koa ny mamikitra be fahatany amin'ny nenti-drazana fa
lanjalanjaina.Inoako fa iombonantsika izay hevitra izay.
Toetra Ràja
Ho fahatsiarovana ny faha 10 taona nahafatesan'i Randza Zanamihoatra
dia nisy tolakandron'antsan-tononkalo nifandrimbonan'ireo mpikambana ao
amin'ny Faribolana Sandratra natao ny 11 jolay 2007. Misy antony
manokana ve ny nandraisanao anjara tao ?
Zo-Maminirina
Ny tena marina, tsy nandray anjara
mivantana aho fa nampandray anjara ny namana angamba!Nanana tononkalo
niainga avy tamin'ny aingan-dRandja tokoa aho, izay nifamatotra
tamin'ny fotoana nahalasanany ny iray ary efa tany amin'ny
nifaneraserana taminy fahavelony ny iray.Voaraben'ny kanto Razoky iny,
na tsy dia fantatry ny ambanilanitra loatra aza.Mba tiako homarihina
kely eto ihany izay satria saiky ireo mandalina sy manao fikarohana eny
amin'ny Anjerimanontolo no tena mahafantatra azy.Ny hany mba fantatry
ny ankizy" dia ilay "Malagasy mankany", izay raha nanontaniana dia tsy
fantany akory ilay Randja Zanamihoatra fa ilay hoe "Eny ho'aho
Ramalagasy, Malagasy be fivoarana..." no hay tsianjery.Mpankafy Randja
Zanamihoatra ny tena amin'ny ankapobeny."Mpiondana" araka ny filaza azy
ankehtrio koa e!
Toetra Ràja
Tamin'ny nahafatesan'i Rado indray dia nahazendana ny fahaizanao
misalotra ny fomba fanoratry Rado tao anatin'ny tononkalonao "Hovitra".
"Ho any ianao kanefa..." hoy ianao eny ampiandohana (tononkalon'i Rado
malaza no miatomboka amin'io). Voatonona ao koa ny lohantenin'ireo boky
navoakan'i Rado. Nivoaka gazety na nantsaina teny Mahamasina ve io
tononkalo io tamin'ireny fotoana ireny ?
Zo-Maminirina
"Hafatra" no lohateny nasalotr'i
Rado iny tononkalo hain'ny rehetra tsianjery iny.Angamba tsy dia noho
ny fahaizana loatra no nampitovy ny fomba fanoratra fa ny rohy nateraky
ny fiondanana ny bokiny hatry ny fahakely.Anisan'ny nankafizinay fony
tany amin'ny kilasy faha-5 izy iny, tao anatin'ny Dinitr'i Dada. Dada
satria izay rahateo no fiantsonay azy nandritra ny fifaneraserana
an-taonany maro, nanomboka tamin'ny taona 1990.Heveriko fa fiakon'ny
fiondanana Rado koa ireny.Marihiko etoana fa tsy i Zo-Maminirina irery
no nahavita tononkalo tsy manara-drafitra toy ireny, indrindra ny
mitovy figadona amin'iny "Hafatra" iny fa maro izahay mpiray Faribolana
no toy izany.Misy karazany somary mahatsikaiky izay aza fanaonay rehefa
"manalazy" amin'ny alim-betso, toy hoe "Ho any ianao kanefa ny lalana
mankany aza tsy hitanao akory"(Tsiky be).
Tsy nantsaina teny Mahamasina
akory izy iny fa nivoaka tato amin'ny gazety Taratra fotsiny dia
izay.Mbola maro ny mitovy rindra sy gadona aminy, voatahirin'ny
Tonian'ny gazety ato am-piasana fa miandry fotoana angamba ny
hahafaha-mamoaka azy ireny.
Toetra Ràja
Mahaliana ny mpisera ny hahafantatra ny fomba fampielezana ny
tononkalonao.
Zo-Maminirina
Ankoatra ireo amboara navoakan'ny
mpiray faribolana dia maro koa ireo nivoaka an-gazety sy
an'onjam-peo.Ankavitsiana no hita aty anatin'ny tranonkala aty.Ny
antony, variana loatra amin'ny fampahafantarana sy fivoizana ny
mpanakanto namana ny tena, ka indraindray, ny tena indray no hadino.Tsy
mamono antoka anefa izany, raha ny fahitako azy satria inoako fa mbola
ho avy ny fotoana hahafahako mba manely ny eo am-pelatanako sy ny any
anaty vatasarihana.Tsy ho gaga isika raha nosokirin-dRandriampeno Hery
Zo tany an-trano ny tahiry sasany.
Toetra Ràja
Vao tsy ela akory dia nandao
antsika i Levelo. Nilaza ianao fa "Iray amin’ireo zoky akama nitaiza
an-kira anay Ra-Bri, eo amin’ny fandrafetany sy fiangolàny ny teny
malagasy". Hazavao.
Zo-Maminirina
Mbola vao hanala ny fanadinana
Bepc tany ho any izahay no fantatra voalohany teo an-kijanan'ny kanto
ry Levelo, Tselonina, Ifanihy sy ny sisa.Voasintona avy hatrany
tamin'ireo rafi-tononkiran'ireo indray nihira ireo izahay, na nankafy
Mahaleo sy Lôlô sy ny tariny mbamin-dry Raberanto aza tamin'izany.Tsy
dia nanavanana anay loatra koa ny mianoka mpamorona na mpihira iray
fotsiny fa efa nisokatra tamin'ny endriky ny kanto rehetra izahay hatry
ny fahakely.Tsy atao mahagaga loatra raha tsy dia manavia loatra ny
fifaneraserana amin'ireo karazana zavakanto rehetra.Tany amin'ny taona
1987 tany ho any dia nanjary mpiara-monina sy nanomboka nifanerasera
taminy teny Itaosy teny izahay, na tsy dia mbola nisy fifampierasahana
akaiky aza.Rehefa tao anatin'ny Faribolana Sandratra vao tena nisokatra
ny fiarahana ary iray amin'ireo zoky tsy nahasaraka ny Sandratra
Ra-Bri sy i Lolona vadiny.Ho ahy manokana, teny malagasy tsy mitapoka,
na dia misy teny indrana kely ihany aza indraindray, ny nandrafetan'i
Levelo ny hirany.Tendry gasy koa no nifehezany ny gadona vahiny taratra
any anaty angolany any.Ireny rehetra ireny no anisan'ny nahatonga ahy
niteny fa iray amin'ireo zoky akama nitaiza an-kira anay Ra-Bri.
Toetra Ràja
Tsy nahafoy ny Faribolana Sandratra Levelo tamin'ny fahavelony. Nisy ve
ny fiaraha-miasa azo tsapain-tanana ?
Zo-Maminirina
Araka ny voalazako teo aloha dia
vary sy rano ny roa tonta, eny fa na dia efa lasa aza izy, tsy misy
loatra ny elanelana satria vao mainka dity nanamafy ny fifankatiavan'ny
Sandratra sy ny fianakavian'i Levelo izany.Tsy sanatria maty vao
ramalala akory ny fiarahana.Ho lava ny resaka raha momba ny
fiaraha-miasa hatramin'izay no resahina. Ny tena rahateo, miasa amin'ny
fitaovan-tserasera sy mpampiely vaovao ka nifampiankina hatrany ny
raharaha natao.
Toetra Ràja
Toy ny mahazatra eto amin'ny tapatapak'ahitra dia mangataka
andinin-teny iray ankafizinao ny mpisera.
Zo-Maminirina
Tsy andinin-teny tokana angamba fa
andalam-betso niserana arahina eritreritra sendra nandalo? Mankafiza
finaritra e!
mitara-mazava ny volana ambony
fa ny eto dia alina maizina ihany,
manina anao, mangitsy ny fony,
ka toa mila anao fa tsy te
hitomany,
tongava nofy !
Raha manam-pitia, mbà mizara, raha
manan-katolotra, mbà manome, raha manana ny ampy, mbà onena.
Aoka tsy ho fanginana sy fonja no
ho valisoa sy ho setrin’ny soa nataon’olona taminao.
Toetra Ràja
Eto ampamaranana dia tsy hay ny tsy hanantitra ny fisaorana anao
tamin'ny namoizanao fotoana ka nitondranao fanazavana momba ireo
fanontaniana nanitikitika ny maro. Mirary soa anao izahay eto amin'ny
poeta.webs hahavita be eo amin'ny haisoratra. Mandra-pihaona.
Zo-Maminirina
Mirary antsika ho lava velona koa
hiara-kizara ny manta sy ny masaka mbamin'ny marikivy eto. Ilaina ihany
mantsy ny makirana, indraindray, laroina tantely hanafaka ny manentsina
ny orona sy ny tenda amin'izao ririnina miovaova volo izao. Indrindra
ho anay sarotiny.
Date de dernière mise à jour : 13/07/2024